μια άσβεστη αίσθηση αξιοπρέπειας

Μάλλον δεν αναφέρθηκα αρκετά στο ανταποδοτικό ή θετικό στοιχείο των ταξιδιών. Ευθύς μόλις διαπιστώσετε ότι η ηλιθιότητα και η βαρβαρότητα είναι παντού οι ίδιες, ανακαλύπτετε επίσης ότι τα ουσιώδη στοιχεία του ουμανισμού είναι με τη σειρά τους παντού τα ίδια. Οι Παντζάμπι στο Αμριτσάρ και τη Λαχώρη είναι το ίδιο φιλόξενοι και ανοιχτόμυαλοι, παρόλο που ο διαμελισμός των περιοχών σημαίνει τον ακρωτηριασμό του Παντζάμπ όσο και της ινδικής υπο-ηπείρου. Ενθαρρυντικός αριθμός αθεϊστών κι αγνωστικιστών ενδημεί στις έξι κομητείες της Βόρειας Ιρλανδίας, μολονότι τόσο η αρχαία επαρχία του Όλστερ όσο και η ιρλανδική ενδοχώρα έχουν διχοτομηθεί. Και, το σπουδαιότερο όλων, το ένστικτο για δικαιοσύνη κι ελευθερία μάς είναι το ίδιο έμφυτο όσο τα κελεύσματα του φυλετισμού, της σεξουαλικής ξενοφοβίας και της πρόληψης. Οι άνθρωποι ξέρουν πότε τους λένε ψέματα, ξέρουν πότε οι κυβερνήτες τους παραλογίζονται, ξέρουν ότι δεν αγαπούν τις αλυσίδες τους. Όποτε πέφτει μια Βαστίλη, εκπλήσσεται κανείς ευχάριστα πάντα απ' το πόσοι λογικοί και αξιοπρεπείς άνθρωποι υπήρχαν τριγύρω της από την αρχή. Υπάρχει μια παλιά διαφωνία σχετικά με το αν τα γεμάτα ή τα άδεια στομάχια οδηγούν αντιστοίχως στον εφησυχασμό ή στην επανάσταση: δεν ωφελεί να την συντηρούμε. Το καίριο όργανο είναι το μυαλό, όχι τα εντόσθια. Οι άνθρωποι ξεσηκώνονται από μια άσβεστη αίσθηση αξιοπρέπειας.
Έχω μια Σομαλή φίλη η οποία, κατά τη διάρκεια της δυτικής επέμβασης στη δύστυχη χώρα της το 1992, έγινε ένα είδος (μονομελούς) υπηρεσίας πληροφοριών για τ' ανθρώπινα δικαιώματα. Κάποια στιγμή, μια ομάδα Βέλγων στρατιωτών παρανόησε κι άνοιξε πυρ σ' ένα πλήθος Σομαλών, σκοτώνοντας αρκετούς πολίτες. Ο μεταλλάκτης της Ρακίγια πήρε αμέσως φωτιά, με όλα τα βελγικά πρακτορεία ειδήσεων να της τηλεφωνούν ταυτόχρονα. Αλίμονο, τόσοι απεσταλμένοι και συντάκτες μόνο ένα ήθελαν να μάθουν: Οι Βέλγοι Στρατιώτες ήσαν Φλαμανδοί ή Βαλώνοι; Σ' αυτή την τιποτένια ερώτηση εκείνη απαντούσε -όχι χωρίς σκέρτσο, υποψιάζομαι- ότι η οργάνωση της δεν έπαιρνε θέση για τις φυλετικές εντάσεις στο Βέλγιο. Το περιστατικό αυτό μου θυμίζει μόλις ότι σας χρωστάω ένα γράμμα για τη σημασία του χιούμορ.

Christopher Hitchens, "Γράμμα σε ένα νέο αντιρρησία", Εστία 2003 (μετάφραση Γ.Θ. Καράμπελας)