δυσαφηγησία

Έχω υποστηρίξει με επιχειρήματα ότι μέσω της αφήγησης δημιουργούμε και επαναδημιουργούμε τον εαυτό, ότι ο εαυτός είναι ένα προϊόν της αφήγησής μας, και όχι κάποια ουσία την οποία αναζητούμε φθάνοντας στο βάθος της υποκειμενικότητας. Σήμερα υπάρχουν ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες, εάν στερούμασταν την ικανότητα να φτιάχνουμε ιστορίες για τον εαυτό μας, δεν θα υπήρχε εαυτός. Ας μου επιτραπεί να παρουσιάσω αυτές τις ενδείξεις.
Υπάρχει μια νευρολογική διαταραχή που ονομάζεται «δυσαφηγησία» (dysnarrativia). Είναι μια σοβαρή βλάβη της ικανότητας του ατόμου να λέει ή να κατανοεί ιστορίες, η οποία συνδέεται με νευρολογικές νόσους όπως το σύνδρομο Korsakov και η νόσος Alzheimer. Είναι κάτι περισσότερο από απλή βλάβη της μνήμης για τα συμβάντα του παρελθόντος, αφού από μόνη της αποδιοργανώνει ριζικά την αίσθηση του εαυτού, όπως έχει καταστήσει σαφές στο έργο του Oliver Sacks. Στο σύνδρομο Korsakov ιδιαίτερα, όπου τόσο το συναίσθημα όσο και η μνήμη έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες, ο εαυτός ουσιαστικά εξαφανίζεται. Ο Sacks περιγράφει έναν από τους ασθενείς του, ο οποίος έπασχε από βαριάς μορφής σύνδρομο Korsakov, ως «αδειασμένο, δίχως ψυχή».
Ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα αυτών των περιπτώσεων είναι η σχεδόν ολοκληρωτική απώλεια της ικανότητας του ασθενούς να διαβάσει το μυαλό των άλλων, να καταλάβει αυτό που μπορούσαν να σκεφτούν, να νιώσουν ή να δουν. Οι πάσχοντες φαίνεται να χάνουν όχι μόνο την αίσθηση του εαυτού, αλλά και την αίσθηση του άλλου. Ένας οξυδερκής κριτικός αυτοβιογραφιών, ο Paul John Eakin, σχολιάζοντας τις δημοσιεύσεις, αντιλαμβάνεται αυτή τη μαρτυρία ως περαιτέρω απόδειξη ότι ο εαυτός είναι βαθιά «σχεσιακός», ότι ο εαυτός, όπως σημειώθηκε προηγουμένως, είναι επίσης ο άλλος. 

Jerome Bruner, «Δημιουργώντας Ιστορίες», Ελληνικά Γράμματα 2004 (μετάφραση/επιστημονική επιμέλεια Γιάννης Κουγιουμουτζάκης)