ο άλλος δεν είναι πιο βλάκας από σένα

Πάντοτε με εξαγρίωνε η στερεότυπη φράση: "δεν τα καταλαβαίνει αυτά ο κόσμος". Τι θέλει να πει; Ποιοι είν' αυτοί που αναλαμβάνουν να εκφράσουν τη "γνώμη του λαού", προβαίνοντας σε δηλώσεις για λογαριασμό του, σαν να εκπροσωπούν την πλειονότητα του πληθυσμού; Ποιοι είν' αυτοί που ξέρουν τι καταλαβαίνει ο κόσμος και τι όχι; τι χρειάζεται και τι θέλει; Έκανε ποτέ κανείς καμιά μελέτη ή την παραμικρή ενσυνείδητη προσπάθεια να ανακαλύψει τα αληθινά ενδιαφέροντα του λαού, τον τρόπο σκέψης του, τις προσδοκίες, τις ελπίδες ή τις απογοητεύσεις του; Είμαι κομμάτι του λαού μου. Έζησα μαζί με τους συμπολίτες μου, γεύτηκα το ίδιο μερίδιο της ιστορίας με όλους τους συνομηλίκους μου, είδα τα ίδια συμβάντα και τις ίδιες διαδικασίες, και σκέφτηκα πάνω σ' όλα αυτά. Ακόμα και τώρα, στη Δύση, παραμένω τέκνο του τόπου μου. Είμαι κομμάτι του, μόριο του, και ελπίζω ότι εκφράζω ιδέες που πηγάζουν βαθιά από τις πολιτισμικές και ιστορικές μας παραδόσεις.
Όταν κάνεις μια ταινία είσαι βέβαιος ότι τα πράγματα που σε διεγείρουν και σε αφορούν, θα ενδιαφέρουν και τους υπόλοιπους ανθρώπους. Ελπίζεις ότι οι θεατές θα ανταποκριθούν, χωρίς να προσπαθήσεις να τους ενθαρρύνεις ή να τους αρέσεις. Ο σεβασμός στο κοινό, ή σε οποιονδήποτε συνομιλητή σου, πρέπει να στηρίζεται στην πεποίθησή σου ότι ο άλλος δεν είναι πιο βλάκας από σένα. Ωστόσο ο "εκ των ων ουκ άνευ" όρος κάθε συζήτησης είναι η κοινή γλώσσα. Όπως είπε και ο Γκαίτε, αν θέλεις έξυπνη απάντηση, πρέπει να κάνεις έξυπνη ερώτηση. Ο αληθινός διάλογος σκηνοθέτη και κινηματογραφόφιλου είναι εφικτός μόνο όταν και οι δύο κατανοούν εξίσου βαθιά τα προβλήματα, ή τουλάχιστον προσεγγίζουν στο ίδιο επίπεδο τα καθήκοντα που επιβάλλει ο σκηνοθέτης στον εαυτό του.

Андрей Тарковский, "Σμιλεύοντας το Χρόνο", Νεφέλη 1987 (μετάφραση Σεραφείμ Βελέντζας)