Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2016

μια νέα σημασία, μια πρωτόγνωρη αξία

Γιατί υπήρχε ένας κόσμος πέρα από τον δικό μας, ένας κόσμος κοντινός και συνάμα πολύ μακρινός, ένας κόσμος όπου τα πάντα είχαν ήδη συμβεί, όπου τα πάντα ήταν ήδη γνωστά. Και αυτός ο κόσμος μιλούσε, είχε μια δική του γλώσσα, έναν ευαίσθητο τρόπο ομιλίας από θροΐσματα και χρώματα. Οράματα γαλάζια, βιολετιά και γκρίζα, όπως ο καπνός του ταμπάκου, που απέρριπταν τους άγνωστους τρόπους σκέψεις. Οράματα κόκκινα σαν το αίμα, όμοια με τις βλέννες της γυναίκας τις μέρες της γονιμότητάς της. Οράματα κίτρινα ή υπόλευκα, όμοια με το σπέρμα, τον ήλιο, μέσα από τα οποία συντελούνταν η μυστικιστική ένωση με την απαρχή. Και μέσα σε μια απερίγραπτη φωτεινότητα, κάθε πράγμα φαινόταν σαν αποσπασμένο από το πλαίσιό του, γεμάτο με μια νέα σημασία, μια πρωτόγνωρη αξία. Μετά την τελετή, βγαίνοντας από έναν βαθύ, γεμάτο όνειρα ύπνο, ο καθένας σχεδίαζε ή ζωγράφιζε αυτά που είδε. Δεν υπήρχε ούτε ένα στολίδι ούτε ένα τατουάζ που να μην ήταν εμπνευσμένο απ' αυτά τα παραισθητικά ταξίδια! Κι αν υπήρχαν τόσες διαφορετικές γλώσσες, ήταν ακριβώς για να προσπαθήσουν να πουν όλα αυτά, για να εκφράσουν ξανά και ξανά αυτό που δεν δέχονταν ν' αφήσουν στην αμφίσημη σιωπή των εικόνων...

Jean-Marie Blas de Roblès, "Εκεί που Ζουν οι Τίγρεις", Πόλις 2016 (μετάφραση Ρίτα Κολαΐτη)

-οι περιττοί αριθμοί, τα φωνήεντα, η σιωπή, το γέλιο-


Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2016

τα λεξόπαιδα

Πολλές λέξεις μοιάζουν με παιδιά
που παίζουν στην αυλή.
Άλλοτε αθέλητα πέφτουν,
χτυπούν και λερώνουν
ή χωρίς να ευθύνονται
παραμορφώνονται
από κάποια μυστήρια Καλυψώ.
Άλλες μοιάζουν με φιδοπουκάμισα
κι ανοιξιάτικα σύννεφα.
Διαλύονται και μια
υποψία ενυπάρχει στο δάσος
ή στον ορίζοντα.
Ό,τι και να συμβαίνει τέλος,
φαίνεται η μοίρα των λέξεων
είναι τραγική,
όπως και των ανθρώπων, άλλωστε.

Β.Δ. Αναγνωστόπουλος, "Οι Λέξεις", Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού, Βόλος 2016

Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2016

τι είναι αυτό το κάτι;

Αλλά τι είναι αυτό το κάτι; Η φαντασία του πρωτόγονου ανθρώπου έδωσε αρκετές απαντήσεις στο ζήτημα αυτό. Ένα σημείο, που επάνω του συμφωνάνε όλοι οι λαοί, είναι το ότι αποδίνουν στην ζωτική αρχή, την ψυχή, το σχήμα ενός ζώου. Άλλοι την φαντάζονται σαν πεταλούδα κι άλλοι σαν περιστέρι. Άλλοι πάλι, που συλλαμβάνουν πιο αφηρημένες ιδέες, την φαντάζονται σαν μια πνοή ή σαν μια σκιά. Τα ανησυχητικά και ανεξήγητα φαινόμενα του ύπνου και των ονείρων, γίνονται, χάρη σ' αυτές τις υποθέσεις, ικανά για μιαν εξήγηση, που είναι αρκετή στο πρωτόγονο μυαλό. Η ψυχή, η υλική κι οργανική αυτή κάτοικος του σώματος, το είδος αυτό του παράσιτου του ζωντανού όντος, αισθάνεται κάποτε την ανάγκη να εγκαταλείψει το κλουβί της. Το σώμα τότε, πέφτει σε μια κατάσταση που μοιάζει με κείνη, που περιμένει, όταν η ψυχή το εγκαταλείπει για πάντα: δεν ξέρει και δεν αισθάνεται τίποτα, δεν κουνιέται· κοιμάται. Η ψυχή κάπου πλανιέται· κάνει κι αισθάνεται κάθε είδους πράγματα· της απομένει μια ανάμνηση συγκεχυμένη, όταν γυρίσει στην συνηθισμένη της κατοικία: αυτά είναι τα όνειρα.

Max Nordau, "Τα Κατά Συνθήκην Ψεύδη", Βιβλιοθήκη για Όλους (μετάφραση: Πολύβιος Βοβολίνης)

Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016

έρχεται στιγμή και λογαριάζονται

άγνωστοι. Αλα είναι και οι φίλοι που χάθηκαν ένας ένας. Δεν πρέπει να 'ναι η ζωή που τους απομάκρυνε, δεν πρέπει να 'ναι οι διαφορετικές συνήθειες που αποκτήθηκαν στο μεταξύ. Φταίνε οι εγωισμοί που αβγαταίνουν και μεγαλώνουνε, φταίει που δεν καταφέρνει να πλησιάσει ο ένας τον αλο και -με το πέρασμα του χρόνου- χάνεται η εμπιστοσύνη, δε μένει παρα το εξωτερικό περίβλημα της συνάφειας, το υποκίτρινο τσόφλι-της. Οι αλεπάληλες προδοσίες που συμβαίνουν από άγνοια και νεανικό ενθουσιασμό, από επιπόλαιη σιγουριά και αφτοπεποίθηση, έρχεται στιγμή και λογαριάζονται όχι μόνο αθροιστικά. Λογαριάζονται και ποιοτικά. Οπότε δεν υπάρχει οδος για επιστροφή, έχουν αφτοαποκλειστει οι γέφυρες, και η κούραση που σωρέβεται στους ώμους δεν αφίνει το φίλο να βρει άλους δρόμους, να χτίσει καινούριες γέφυρες για επαφή. Επιζει η νοσταλγία και αναβιώνουν οι όμορφες στιγμες, αποτρέπεται όμως η επανασύνδεση. Και αν πραγματοποιηθεί, συντηρείται εκβιαστικα, χωρις τον παλιο ενθουσιασμό. Κακώς

Μάριος Ποντίκας, "Κλειδαρότρυπα", Γνώση 1982