Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

μια ανάσα γεμάτη νερό

Με ηρεμεί να σκέφτομαι το μπλε ως το χρώμα του θανάτου. Χρόνια φαντάζομαι την έλευση του θανάτου σαν ένα κύμα που φουσκώνει - σαν έναν πανύψηλο μπλε τοίχο. Θα πνιγείς, μου λέει ο κόσμος, ανέκαθεν μου το έλεγε. Θα εισέλθεις σ' έναν μπλε κάτω κόσμο, μπλε από τα πεινασμένα φαντάσματα, στο μπλε του Κρίσνα, με τα μπλε πρόσωπα όσων αγάπησες. Κι αυτοί πνίγηκαν, όλοι. Μια ανάσα γεμάτη νερό: σε πανικοβάλλει ή σ' ενθουσιάζει αυτή η σκέψη; Αν είσαι ερωτευμένος με το κόκκινο, τότε κόβεις ή πυροβολείς. Αν είσαι ερωτευμένος με το μπλε, γεμίζεις τις τσέπες σου με πετραδάκια και μπαίνεις στο ποτάμι. Οποιοδήποτε ποτάμι.

Maggie Nelson, "Σπουδή στο Μπλε", Αντίποδες 2023 (μετάφραση Κρυσταλλή Γλυνιαδάκη)  

Τρίτη 27 Φεβρουαρίου 2024

στρόφιγγα

έχει μια στρόφιγγα ο οδυρμός
που όλο την πιλατεύω

αν την ανοίξω ίσως πνιγούμε
αν πάλι όχι, τότε σίγουρα

Βαλάντης Μάστορας, "Η Μοναξιά Περίστροφα", Ενύπνιον 2023

Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου 2024

ρεμπώ

Έκλεισε την πόρτα πίσω της και ξεκίνησε. Το 'κοψε με τα πόδια, δεν ήθελε να πάρει ταξί. Τα τακούνια της ήταν ψηλά, αλλά είχαν σταθερό βήμα. Περπατούσε γρήγορα, με το κεφάλι ευθεία. Είχε από πριν αποφασίσει τι θα σκέφτεται στη διαδρομή. Άρχισε από τα τραγούδια που αγαπούσε. Τα τραγούδησε από μέσα της ένα ένα. Έπειτα έπιασε τα ποιήματα. Τους στίχους που επάνω τους καθρεφτίστηκε, και καθάρισε ή μουτζουρώθηκε, ανάλογα. Και καθόλου δεν είχε εξαντλήσει τους στίχους όταν το μυαλό της γλίστρησε στον Ρεμπώ. Στον Ρεμπώ τον ίδιο, στη μορφή του. Που από κοριτσάκι δε χόρταινε τη φωτογραφία του στα βιβλία. Το πεισμωμένο πιγούνι του, η νεκρική του ματιά, η πορσελάνινη μύτη του και τα άτακτα μαλλιά του την ερέθιζαν. Περπατούσε και ήταν ερεθισμένη. Την καύλωνε ο Ρεμπώ, και πώς να γινόταν να πέθαινε εκεί επιτόπου.

Χαρά Ρόμβη, "Σωτηρία", Αντίποδες 2023

Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2024

το άγιο τίποτα

Οι νύχτες κρύβουν στις τσέπες τους 
μια πονετική βροχή από λόγια παλιών ανθρώπων. 
Ο σταθμάρχης τότε, ακουμπάει τη ράχη τους 
μια στοίβα άγραφων βιβλίων 
που μας περιμένουν πάντα 
στους άδειους τους σταθμούς μας. 

Στις νύχτες αυτές που δεν έχουν πάτωμα 
κυκλοφορούμε έχοντας στα χέρια 
ωραίες μπουκάλες με κρασί σαν μπιμπερό. 
Μέσα τους πνίγονται λείψανα παλιών ελπίδων, 
που επιπλέουν χρόνια μες στις ξέρες μας. 

Στις νύχτες, λοιπόν, αυτές ψάχνουμε 
να βρούμε την θάλασσα του τίποτα 
εκεί που λέξη καμία δεν ανθίζει. 
Εκεί καθόμαστε στα κρύα τα βουνά 
και πέφτει πάνω μας αυτή η πονετική βροχή 
της μίας νύχτας, της μίας και μόνης νύχτας. 

Κι όπως αργά το τίποτα μας καταπίνει 
ανεβαίνει ο ήλιος πάνω στους ώμους μας 
σε άλλους γίνεται φωτιά 
σε άλλους φωτοστέφανο. 

Στο τέλος μένουμε αγκαλιασμένοι 
εκεί στην άγια σιωπή 
στου αγίου τίποτα, το μέρος.

Νίκος Βαραλής, "Το Τίποτα και οι Λέξεις", Ευδυμίων 2023

Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2024

μικροπράγματα

Κάποια βράδια, ξαπλωμένος δίπλα στην Αϊλίν, ο Φέρλονγκ σκεφτόταν ξανά και ξανά μικρά πράγματα σαν κι αυτά. Άλλες φορές, όταν μια κουραστική μέρα γεμάτη κουβάλημα είχε φτάσει στο τέλος της ή όταν ένα σκασμένο λάστιχο τον είχε αφήσει να περιμένει μούσκεμα στην άκρη του δρόμου, επέστρεφε στο σπίτι, έτρωγε ένα πιάτο φαΐ κι έπεφτε νωρίς για ύπνο, κι έπειτα ξυπνούσε μες στη νύχτα, νιώθοντας την Αϊλίν να κοιμάται βαριά πλάι του – και τότε έμενε ακίνητος, με το μυαλό του να κάνε κύκλους, ανήσυχος, μέχρι να αποφασίσει να κατέβει τελικά κάτω να βάλει να βράσει το νερό για το τσάι. Καθόταν στο παράθυρο με την κούπα στο χέρι, κοιτάζοντας τον δρόμο και το ποτάμι μέχρι εκεί που έφτανε το μάτι του, κι όλα τα μικροπράγματα που συνέβαιναν έξω: τα αδέσποτα σκυλιά που έψαχναν για αποφάγια στα σκουπίδια, τις σακούλες έξω από τα φαγάδικα και τους άδειους κάδους που τους παράσερνε η ορμή του ανέμου και η βροχή, τους τελευταίους θαμώνες που έφευγαν από την παμπ, τρεκλίζοντας στον δρόμο για το σπίτι. 

Claire Keegan, "Μικρά Πράγματα σαν κι Αυτά", Μεταίχμιο 2022 (μετάφραση Μαρτίνα Ασκητοπούλου)

Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2023

αντίο άχαρα όνειρα

Είναι αλήθεια όσα ο κύριος Εξομολογητής είπε κάνοντας χιούμορ. Δεν είναι όμως δικό μας το φταίξιμο που η επιστήμη σφυροκοπάει συνεχώς τόσα ματαιόδοξα είδωλα: τις προλήψεις, τις σοφιστείες, τα χίλια ψεύδη του παρελθόντος, άλλα όμορφα, άλλα γελοία, γιατί από όλα τα είδη υπάρχουν στον αμπελώνα του Κυρίου. Ο κόσμος των ψευδαισθήσεων, που είναι κάτι σαν δεύτερος κόσμος, γκρεμίζεται με πάταγο. Ο μυστικισμός στη θρησκεία, η μονοτονία στην επιστήμη, η επιτήδευση στις τέχνες γελοιοποιούνται και πέφτουν από τα βάθρα τους όπως έπεφταν οι παγανιστικές θεότητες. Αντίο άχαρα όνειρα. Το ανθρώπινο γένος αφυπνίζεται, και τα μάτια του βλέπουν με διαύγεια. Ο μάταιος συναισθηματισμός, ο μυστικισμός, ο πυρετός, οι παραισθήσεις και το ντελίριο εξαφανίζονται, και αυτός που πριν ήταν ασθενής, σήμερα είναι υγιής και απολαμβάνει με άφατη ευχαρίστηση τη σωστή θεώρηση του κόσμου. Η φαντασία, η τρομακτική τρελή που έκανε κουμάντο στο σπίτι, κατάντησε πια μια υπηρέτρια… Κατευθύνετε το βλέμμα σας παντού γύρω σας, κύριε Εξομολογητή, και θα δείτε το αξιοθαύμαστο σύνολο της πραγματικότητας να έχει αντικαταστήσει τα μυθεύματα. Ο ουρανός δεν είναι ένας θόλος, τα αστέρια δεν είναι λυχναράκια, το φεγγάρι δεν είναι ένας σκανταλιάρης κυνηγός παρά ένας διαφανής ογκόλιθος. 

Benito Pérez Galdós, "Δόνια Περφέκτα", Ανοιχτή Βιβλιοθήκη 2023 (μετάφραση Ευρυδίκη Αμανατίδου)