-αλλά η παγκόσμια ενότητα-

 

δέκα χιλιάδες πλευρές

Παρ' όλο που ο λαός θεωρεί Κύκλο οποιονδήποτε ονομάζεται Κύκλος, οι πιο μορφωμένες τάξεις γνωρίζουν ότι οι Κύκλοι στην πραγματικότητα δεν είναι Κύκλοι αλλά Πολύγωνα με πολύ μεγάλο αριθμό απειροελάχιστων πλευρών. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των πλευρών, τόσο το Πολύγωνο πλησιάζει τον Κύκλο και όταν ο αριθμός αυτός είναι πάρα πολύ μεγάλος, ας πούμε τριακόσια ή τετρακόσια, τότε είναι εξαιρετικά δύσκολο να ψηλαφήσεις μια γωνία του Πολυγώνου, όσο εξασκημένη αφή κι αν έχεις. Μιλώ βεβαίως υποθετικά, γιατί η Αναγνώριση με την Ψηλάφηση είναι άγνωστη στην υψηλή κοινωνία και η ψηλάφηση ενός Κύκλου θα ήταν πολύ μεγάλη προσβολή. Και ακριβώς αυτή η συνήθεια της καλής κοινωνίας να απέχει από την ψηλάφηση δίνει τη δυνατότητα στους Κύκλους να περιβάλλονται με ένα πέπλο μυστηρίου από τα παιδικά τους χρόνια και να διατηρούν την ασάφεια για τη συγκεκριμένη φύση της περιμέτρου ή της περιφέρειάς τους. Αφού η μέση περίμετρος είναι τρία πόδια, η κάθε πλευρά ενός Πολυγώνου με τριακόσιες πλευρές θα έχει μήκος το ένα εκατοστό του ποδιού, δηλαδή λίγο παραπάνω από το ένα δέκατο της ίντσας. Και σ' ένα Πολύγωνο με εξακόσιες ή εφτακόσιες πλευρές, η κάθε πλευρά θα είναι λίγο μεγαλύτερη από το κεφάλι μιας δικής σας καρφίτσας. Για λόγους αβρότητας, θεωρούμε ότι ο αρχηγός των Κύκλων σήμερα έχει δέκα χιλιάδες πλευρές. 

Edwin Abbott, "Η Επιπεδοχώρα", Αιώρα 1999 (μετάφραση Φωτεινή Μωράκη)

ίσως θαυμάσιο

-Πώς ξέρουμε, τελικά, ποιο πραγματικά είναι το καλό της ανθρωπότητας; Δεν έχουμε στη διάθεσή μας τους άπειρους παράγοντες, που έχει η μηχανή, στη δική της. Να σου αναφέρω ένα πολύ γνωστό παράδειγμα, ίσως ολόκληρος ο τεχνικός μας πολιτισμός να δημιουργήσει περισσότερη δυστυχία και αθλιότητα απ’ όση έχει αποτρέψει. Ίσως ένας γεωργικός- αγροτικός πολιτισμός με λιγότερη κουλτούρα και μικρότερο πληθυσμό να είναι καλύτερος. Αν είναι έτσι, οι μηχανές, πρέπει να κινηθούν  προς αυτές τις κατευθύνσεις, προτιμότερα χωρίς να μας το πουν, αφού με την άγνοια και τη μεροληψία μας, ξέρουμε μόνο ό,τι έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε καλό και τότε θα καταπολεμούσαμε την αλλαγή. Ή, μπορεί, μια ολοκληρωτική αστικοποίηση ή μια κοινωνία τέλεια ρατσιστική ή το κομμουνιστικό σύστημα ή η καθολική αναρχία, να είναι η λύση. Δεν το ξέρουμε. Μονάχα οι μηχανές το ξέρουν και προχωρούν προς τα εκεί, παίρνοντάς μας μαζί τους.
-Όμως μου είπες, Σούζαν, πώς ο "Σύνδεσμος της Ανθρωπότητας" έχει δίκιο και πώς το Ανθρώπινο Γένος έχει χάσει την πρωτοβουλία για το μέλλον του.
-Στην πραγματικότητα, δεν την είχε ποτέ του. Βρισκόταν πάντοτε στο έλεος οικονομικών και κοινωνικών δυνάμεων που δεν καταλάβαινε, στα καπρίτσια του κλίματος και στην έκβαση κάθε στρατιωτικής σύγκρουσης. Τώρα οι Μηχανές τα προλαβαίνουν και τα εξουδετερώνουν και κανείς δεν μπορεί να τις σταματήσει, αφού οι Μηχανές θα τον αντιμετωπίσουν, όπως τον σύνδεσμο, έχοντας το απόλυτο όπλο στη διάθεσή τους, τον ολοκληρωτικό έλεγχο της Παγκόσμιας Οικονομίας.
-Φρικιαστικό!

-Ίσως θαυμάσιο. Σκέψου, ότι για πάντα, κάθε σύγκρουση είναι αποφευκτή. Από τώρα κι ύστερα μονάχα οι Μηχανές είναι το αναπόφευκτο! 

Isaac Asimov, "Εγώ, το Ρομπότ", Κάκτος 1076 (μετάφραση Δ. Αποστόλου)