Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2022

une miracle

να επαναλαμβάνεται, να φεύγει και να φτερουγίζει, να ίπταται, πέρα από μένα και προς τα δοκάρια, να σκορπίζει ανάμεσα στις αντηρίδες, τις θολωτές αψίδες, τον τρούλο, να σκαρφαλώνει ανάμεσα στις νυχτερίδες και τα μαυροπούλια, μπροστά από τούβλα που τα 'χουν δει μόνο οι χτίστες και τα φαντάσματα, αν και τα βλέπω, συχνά τ' ανεβαίνω με τα μάτια μου καθώς υψώνομαι, κάθε νύχτα που έχω παράσταση, στα σχοινιά ή την μπάρα, να μελετώ φορές φορές τον χάρτη από τούβλα και αντιστοιχίσματα και σοβά της σοκολατένιας κοσμηματοθήκης και τίποτε άλλο, την περίτεχνη αυτή απόδειξη της ανθ΄ρωπινης τέχνης και τεχνικής, και όχι τα φώτα που αναβοσβήνουν μπλε και άσπρα από τα ρεύματα που σχηματίζονται στο δεκαεξάγωνο, ούτε τη βιολετί παρισινή νύχτα που κυλάει μέσα απ' τα ψηλά, στενά παράθυρα, ή, τουλάχιστον, στην αρχή, τ' ακτινοβόλα πρόσωπα του κοινού κάθε βράδυ, μέχρι που προκαλώ τον εαυτό μου να τους κοιτάξει κι αυτό κάνω, όλα αυτά τα φρύδια και τα πιγούνια κρυμμένα σε κιαροσκούρο, όλα αυτά τα μανσόν και οι βεντάλιες και οι πτυχώσεις και τα γυαλιά όπερας, όλες εκείνες οι πίπες που λάμπουν, στάχτες από πούρα ν' αστράφτουν σαν τ' αστέρια που κεντούν τον Όντερ μια καλοκαιρινή νύχτα, και το κάνω, αλλά δεν βλέπω κανέναν, μόνο μια θολούρα καθόλου πιο σαφή από τις σκιές στο ταβάνι, μέχρι να εστιάσω σε πρόσωπο που εστιάζει πάνω μου, χείλη ανοιχτά, μάτια σταθερά σαν χάντρες από βήρυλλο, θαυμασμός να ρέει από μέσα τους που πετάω από πάνω, η λαβή στα δόντια μου, χωρίς σχοινί ή δίχτυ να με σώσουν, ή κι άλλο ξάφνιασμα όταν κρεμιέμαι ανάποδα με το κανόνι να στηρίζεται στα δόντια μου, να σφίγγω την αλυσίδα σαν σφυρίχτρα, καθώς ένας βοηθός κορυφώνει την αγωνία με το κόρνο και τα τύμπανα, και όταν εκπυρσοκροτεί το κανόνι, όλοι ουρλιάζουν, αλλά εγώ ποτέ μου, ποτέ δεν το έχω αφήσει, ποτέ μου δεν το έχω ρίξει, ούτε καν παραλίγο δεν το έχω αφήσει να γλιστρήσει αν και το μέταλλο κόβει το στόμιο, και το σαγόνι μου και το κεφάλι και ο λαιμός πονάνε για ώρες μετά και κάποιος φωνάζει, Bravissima Madame La La, une miracle, magnifique

John Keene, "Αντιαφηγήσεις", Loggia 2022 (μετάφραση Γιώργος Μαραγκός)


Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2022

κάτι σαν ατέλειωτος ψίθυρος

Η δεύτερη αρχή θέτει την ισοδυναμία ανάμεσα στο γεγονός της ομοιότητας και την επικύρωση ενός αναπαραστασιακού δεσμού. Το ότι το ένα σχήμα μοιάζει με ένα πράγμα (ή με κάποιο άλλο σχήμα), το ότι υπάρχει μεταξύ τους μια σχέση αναλογίας, αυτό αρκεί για να διολισθήσει στο δρώμενο της ζωγραφικής μια διατύπωση προφανής, κοινότοπη, πασίγνωστη, και ωστόσο σχεδόν πάντα βουβή (είναι κάτι σαν ατέλειωτος ψίθυρος, βασανιστικός, που περιβάλλει τη σιγή των σχημάτων, την επενδύει, την κατακυριεύει, την κάνει να βγει από τον ίδιο τον εαυτό της και τη μεταβιβάζει τελικά στον χώρο των αντικειμένων, τα οποία μπορούμε να ονοματίσουμε): "Αυτό που βλέπετε είναι το τάδε". Μικρή σημασία έχει, και εδώ, σε ποια κατεύθυνση τίθεται η σχέση αναπαράστασης, αν η ζωγραφική παραπέμπεται στο ορατό που την περιβάλλει ή αν δημιουργεί από μόνη της ένα αόρατο που της μοιάζει. Το ουσιώδες είναι ότι δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε ομοιότητα και κατάφαση. 

Michel Foucault, "Αυτό Δεν Είναι Πίπα", Πλέθρον 1998 (μετάφραση Γιώργος Σπανός)