Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016

ο στατιστικολόγος

Κάποτε κάποιος πήγε σ' έναν ψυχίατρο, επειδή φοβόταν παθολογικά τα αεροπορικά ταξίδια. Η φοβία του είχε τη ρίζα της στην πεποίθηση πως υπήρχε βόμβα σε όποιο αεροπλάνο επιβιβαζόταν. Ο ψυχίατρος προσπάθησε να τον βοηθήσει να νικήσει τη φοβία του, αλλά δεν τα κατάφερε, και γι' αυτό έστειλε τον ασθενή του σ' έναν στατιστικολόγο. Ο τύπος έβγαλε έναν υπολογιστή τσέπης και πληροφόρησε τον άνθρωπό μας ότι οι πιθανότητες να υπάρχει βόμβα στην επόμενη πτήση του ήταν μία στις πεντακόσιες χιλιάδες. Ο άνθρωπος, όμως, δεν πείσθηκε. Εξακολουθούσε να αγωνιά, σίγουρος πως θα έπαιρνε αυτό ειδικά το αεροπλάνο ανάμεσα στα πεντακόσια χιλιάδες άλλα, τα χωρίς βόμβα. Ο στατιστικολόγος πίεσε ξανά μερικά πλήκτρα του υπολογιστή και ρώτησε: "Για πέστε μου: θα νιώθατε καλύτερα αν σας έλεγα ότι οι πιθανότητες της βόμβας είναι μία στα δέκα εκατομμύρια;" Ναι, απάντησε ο άνθρωπος. Ναι, βέβαια. Του λέει τότε ο στατιστικολόγος: "Οι πιθανότητες να υπάρχουν δύο βόμβες στην ίδια πτήση, δυο βόμβες ανεξάρτητες κι άσχετες μεταξύ τους, είναι ακριβώς μία στα δέκα εκατομμύρια." Ο άνθρωπος τον κοίταξε σαστισμένος. "Πολύ καλά" απάντησε, αλλά πώς ακριβώς με βοηθάει εμένα αυτό;" Ο στατιστικολόγος δεν έπαιξε ούτε το βλέφαρό του: "Πολύ απλό. Θα πάρετε μια βόμβα μαζί σας στο αεροπλάνο."

Hugh Laurie, "Μην Πας Ποτέ στην Καζαμπλάνκα", Opera 2011 (μετάφραση Μαρία Αγγελίδου)

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016

όλα παιδιά ξένων

Τα παιδιά του σπιτιού της Μίλχστρασσε, όλα παιδιά ξένων, πήρανε μια μέρα τα τεντζερέδια, πηρούνια τηγάνια κουτάλες κατσαρόλες μαχαίρια, βγήκανε έξω και τα χτυπούσαν σαν ταμπούρλα, ρυθμικά τα κουζινικά ορχήστρα γουστόζικη, με φωνές, με τραγούδια, χορωδία πρωτότυπη, πρώτα στο δικό τους δρόμο, μετά πήρανε σβάρνα τους διπλανούς και μετά τους κεντρικούς δρόμους, πηδώντας, τρέχοντας φτάσανε στην κεντρική πλατεία με το όμορφο σιντριβάνι, ήρθανε κι άλλα παιδιά να ιδούνε τι γίνεται, πανηγύρι γινότανε, γέλιο κέφι χαρά, και οι περίεργοι να ρωτάνε: τι συμβαίνει; Για κάποιο σπίτι τραγουδάν και χορεύουνε, για κάποιο σπίτι που δεν πρέπει να κατεδαφιστεί, γιατί τότε αυτά τα παιδιά κι οι γονιοί των παιδιών θα ξεσπιτωθούνε! Ακούσανε οι περίεργοι και κάμποσοι στραβώσανε το στόμα, μα τα παιδιά δε νοιαστήκανε που κάποιοι στραβώσανε το στόμα, αυτά συνεχίσανε το γέλιο, το χορό, το τραγούδι χτυπώντας τα κουζινικά, σωστό πανηγύρι...

Μιλτιάδης Πάναγνος, "Λαζογερμανοί", Στοχαστής 1985

Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2016

γιατί δεν υπάρχει ανάμνηση χωρίς παρόν

Η ζωή ενός ανθρώπου ούτε εξιστορείτε ούτε γράφεται. Η ζωή ενός ανθρώπου που αγάπησε τον κόσμο και τον σεργιάνισε, είναι ακόμα πιο δύσκολο να χωρέσει σε μια αφήγηση. μα αν αυτός ο άνθρωπος υπήρξε ένας παθιασμένος, που γνώρισε όλες τις κλίμακες της ευτυχίας και της δυστυχίας περιδιαβαίνοντας τον κόσμο, τότε το να προσπαθήσεις να δώσεις μια εικόνα της ζωής του είναι σχεδόν αδύνατο. Αδύνατο γι' αυτόν τον ίδιο κατ' αρχή. Και μετά για κείνους που θα τον ακούνε.
Η χάρη, η γραφικότητα, το ενδιαφέρον της ζωής ενός ανθρώπου με ψυχή παντοδύναμη, ταραγμένη, και ταυτόχρονα τυχοδιωκτική, δεν συγκαταλέγεται πάντα ανάμεσα στα λαμπρά κατορθώματα τούτης της ζωής. στη λεπτομέρεια ενεδρεύει συχνά η ομορφιά. Όμως ποιος θα πρόσεχε τη λεπτομέρεια; ποιος θα τη γευόταν; Και το κυριότερο ποιος θα την καταλάβαινε;
Να γιατί υπήρξα πάντοτε εχθρός του "διηγηθείτε μας κάτι απ' τη ζωή σας!"...
Υπάρχει ακόμα μια δυσκολία: όταν αγαπάμε δε ζούμε μόνοι, ακόμα κι όταν δε θέλουμε ν' αγαπηθούμε, όπως στη δική μου περίπτωση, τώρα πια. αυτό είναι λίγο-πολύ αληθινό για τους παθιασμένους που δεν έπαψαν να ζουν με τις αναμνήσεις τους, γιατί δεν υπάρχει ανάμνηση χωρίς παρόν. Θέλησα πραγματικά να σκοτωθώ. Το θέλησα ειλικρινά πολλές φορές στη ζωή μου. Μα οι αγαπημένες φιγούρες του παρελθόντος παρουσιάζονταν ολοζώντανες να μου γλυκάνουν την καρδιά, ν' αντικαταστήσουν την πίκρα μου με χαρά, να μ' υποχρεώσουν να πιστέψω πάλι στον άνθρωπο.

Panait Istrati, "Κύρα Κυραλίνα", Κάκτος 1987 (μετάφραση Όλγα Τρέμη)

Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2016

πρέπει να κοιτάξω τον εαυτό μου

Κατά τη διάρκεια μιας πτήσης σε υψόμετρο εννιά χιλιάδων μέτρων, κάπου ανάμεσα στις νήσους Μπόρα-Μπόρα και Τουαμότου, ένα αεριωθούμενο χάνει ξαφνικά τον έλεγχο και πέφτει. Μια γυναίκα σαράντα τριών χρόνω κάθεται και ρίχνει μια φευγαλέα ματιά στον κατατρομαγμένο διπλανό της. "Πρέπει να κοιτάξω τον εαυτό μου", λέει αναστενάζοντας, ανοίγει γρήγορα το παντελόνι της και γλιστράει το χέρι της στο αιδοίο της. Φτάνει σε οργασμό ενώ το αεροπλάνο σταματάει στα επτακόσια μέτρα. Η κραυγή της ηδονής χάνεται μέσα στην όλη οχλοβοή.

Harry Mathews, "Ιδιαίτερες Απολαύσεις", Άγρα 1986 (μετάφραση Ιουλία Ραλλίδη)