ο ζολά, νομίζω

"Δεν ξέρω αν θα μπορούσες να καταλάβεις".

Είχε αρχίσει να μ' εκνευρίζει. "Για δοκίμασε" είπα απότομα. "Θα δεχτώ την επιστήμη, ακόμα και την αισθητική, αλλά δεν μπορώ να δεχτώ την ηθική χωρίς εξήγηση".

"Συγγνώμη. Δεν ήθελα να φανώ υπεροπτικός".

"Σου βγαίνει φυσικά, ε;" Με το πάσο σου. Θεωρώ ότι όσο μένεις εδώ εγώ δε βήχω κι έτσι δεν πεθαίνω". Ανακάθισα, κατέβασα τα πόδια μου στο πάτωμα και σηκώθηκα αβίαστα, για να δοκιμάσω τη θεωρία μου.

"Δε θέλεις να πεθάνεις;"

"Σε καμία περίπτωση".

Η απάντησή μου προφανώς τον ενθάρρυνε και του έδωσε νέο κουράγιο ν' απαντήσει στις ερωτήσεις ενός γέρου. "Ο χρόνος δεν είναι ένα συνεχές ρεύμα" είπε "αλλά άπειρα ρεύματα που συνυπάρχουν. Μάθαμε να... τα υφαίνουμε μεταξύ τους μεταφυτεύοντας ζωές από τη μια εποχή στην άλλη. Έτσι δημιουργούμε νέες εποχές, νέες πραγματικότητες. Μετακινούμαστε μέσα τους, τις βιώνουμε και μαθαίνουμε από αυτές".

"Σαν πείραμα, δηλαδή;"

Μόρφασε. Δεν του ήταν εύκολο να δείξει λίγο τακτ. "Κατά μία έννοια. Ο Ζολά, νομίζω, χρησιμοποίησε αυτά τα λόγια για τα μυθιστορήματά του. Έχω την εντύπωση ότι λατρεύεις την όπερα. Είναι το πιο ταιριαστό παράδειγμα. Μια εμπειρία. Ένα έργο τέχνης".

"Με πραγματικούς ανθρώπους. Επεμβαίνετε στην ίδια την πραγματικότητα". Έδειξα τους παγωμένους μάρτυρες γύρω μας, ως απόδειξη της κατηγορίας μου.

"Όχι. Κατασκευάζουμε νέες πραγματικότητες. Η ίδια η πραγματικότητα δεν υπάρχει". Σήκωσε πρώτα το ένα του χέρι κι έπειτα το άλλο. "Υπάρχει η εποχή που ο Πιοτρ Κροπότκιν ξαναγεννιέται στην Αμερική, και υπάρχει κι η εποχή που δεν ξαναγεννιέται. Η καθεμιά είναι εξίσου αληθινή με την άλλη. Η καθεμιά είναι μια αυτοδύναμη πραγματικότητα". Ζύγισε τις φανταστικές εποχές στα χέρια του και τις έτεινε μπροστά μου σαν να έπρεπε να επιλέξω.

"Μια φορά κι έναν καιρό" είπα.

Dennis Danvers, "Η Αναγέννηση ενός Επαναστάτη", Στάσει Εκπίπτοντες 2021 (μετάφραση Μαρίνα Σταυροπούλου)